Ondanks dat stamboomonderzoek zeer interessant en leerzaam is, kan het soms ook wat overweldigend zijn. Tijdens mijn eigen onderzoek heb ik me regelmatig door ellenlange lijsten met namen en geboortedata moeten werken, hopend op een match met mijn eigen data. Die er lang niet altijd was. Op andere momenten werd ik overspoeld met informatie of raakte ik verstrikt in de  chaos van de archieven. Stel jezelf daarom doelen. Wat wil ik onderzoeken? Wat vind ik interessant? Welke kant wil ik met mijn onderzoek op? En hoe ga ik dat doen?

Met het onderzoek naar je stamboom kun je vele verschillende kanten op. Je kunt uitzoeken waar je achternaam vandaan komt, naar wie je moeder is vernoemd en in welke plaatsen je voorouders leefden. Ook kun je kiezen of je iedereen in de mannelijke lijn vastlegt, iedereen in de vrouwelijke lijn, alleen de voorouders van je vader of alleen die van je moeder… De mogelijkheden zijn hiermee eindeloos. Daar komt bij dat onderzoek doen in een archief niet altijd eenvoudig is. In dit artikel neem ik je mee in de mogelijkheden die er zijn binnen de genealogie en geef ik je enkele handvatten om hiermee aan de slag te gaan.

Wat wil je uitzoeken?

Voor veel mensen houdt stamboomonderzoek het uitzoeken van de herkomst van je achternaam in. Dat is deels waar, maar het is nog zoveel meer. Natuurlijk kun je je hierop focussen, of met deze tak beginnen. Echter werk je dan maar één tak uit van de hele ‘stamboom’ terwijl de andere takken ook vele verhalen kennen. Wel is het interessant om te zien hoe je achternaam in de loop der tijd veranderd is. Mijn eigen naam bijvoorbeeld, Blijlevens, heeft zowel de schrijfwijze ‘Bleijlevens’ (1766) als ‘Bleijleber’ (1698) gekend. Uiteraard is deze naam van Duitse herkomst, uit Noordrijn-Westfalen. Verder terug dan deze meneer Bleijleber uit 1698 ben ik helaas nog niet. Dat is wel anders met een tak van mijn moeders vader. Die zou zelfs afstammen van de Heren van de Merwede uit de 13^e eeuw! Dit is natuurlijk niet met zekerheid te zeggen, maar het idee van wat ridderbloed in mij spreekt me natuurlijk wel aan!

Wie is je ‘publiek’?

Tijdens een familiereünie enkele jaren geleden wilde ik onze gezamenlijke stamboom laten zien. Tot dat moment had ik vooral zo veel mogelijk personen verzameld, overeenkomsten gezocht in andere stambomen en mijn gegevens weer aangevuld. Op die manier kon ik snel een enorme boom opbouwen. Echter was al die kale data voor de familie lang niet allemaal even interessant. Toen ging ik pas echt nadenken hoe ik mijn gegevens wilde presenteren, met mijn familie als publiek in mijn achterhoofd. Ik besloot om de gegevens uit mijn kwartierstaat uit te printen en met kleuren aan te geven welke lijnen bij wie hoorden. Ook pikte ik een aantal interessante feiten eruit, zoals bijvoorbeeld de oudst gevonden voorvader die onze achternaam heeft, uit 1520. Ook maakte ik een weergave van het gebied waar onze achternaam vandaan zou komen en waar de eerste voorouders woonden. Zulke dingen spreken tot de verbeelding. Dat is veel interessanter dan het feit dat Leendert in 1764 met Maartje is getrouwd.

Welke kant wil je op?

Er zijn dus vele verschillende kanten die je op kunt met je onderzoek, en gaandeweg ontdek je weer nieuwe dingen. Zo ontdekte ik door contact te leggen met een mede-genealoog waar de achternaam van mijn moeder vandaan komt, en ontdekte ik een patroon in de woonplaatsen van gezinnen uit de 17^e eeuw, ze leken namelijk een handelsroute te volgen. Daarmee kun je meer uitzoeken over hun mogelijke beroepen en wat die beroepen inhielden, hoe reizen en migratie in eerdere eeuwen in zijn werk ging en hoe de wereld er door de ogen van die voorouders uit moet hebben gezien. Natuurlijk kun je je enkel baseren op harde feiten uit aktes, maar je fantasie de vrije loop laten is net zo leuk. Houd er wel rekening mee dat wanneer je je gegevens wilt publiceren of wilt delen met andere genealogen, het wel wenselijk is dat je kunt verklaren hoe je aan je info komt. Daarom is het belangrijk dat je je bronnen goed noteert, hier is vaak ruimte voor in digitale stamboomprogramma’s.

Hoe pak je het aan?

Kies je insteek! Wil je er uiteindelijk een boek van maken en dit delen met de familie? Of ben je enkel  op zoek naar een leuke hobby? En in beide gevallen: wat wil je precies onderzoeken? Het geeft niks als je dit nog niet weet aan het begin van je onderzoek, dan houd je gewoon de opties open. Zorg er dan wel voor dat je een bronvermelding bij je gegevens bewaart, zodat je deze nog eens kan terugzoeken. Kijk eens op internet hoe andere genealogen hun onderzoek publiceren op een website, en vraag jezelf af of je dit ook wilt. Neem nooit zomaar iets over van andere genealogen, maar doe zelf je onderzoek. Controleer alle feiten die je tegenkomt en neem niet klakkeloos alles over.

Begin!

Ik kan je nog zoveel tips en ervaringen geven, maar het belangrijkste is om gewoon te beginnen. Alleen dan krijg je een beeld van alle mogelijkheden die er zijn. Dus ga starten, duik in het familiearchief, interview je tante en begin met het opzetten van je stamboom.